Vergelijken van FIDE ELO vs nationale ELO

Deze pagina legt de verschillen uit tussen het internationale FIDE-ratingsysteem en ons eigen nationale ELO-berekeningssysteem. Er wordt ook gekeken naar onze buurlanden en er wordt informatie samengevat over hun systemen en manier van werken.

Inleiding ELO-classificatiesystemen

Het nationale ELO-systeem is hier beschikbaar. Het principe van het nationale ELO-systeem werkt momenteel als volgt:

• Toernooidirecteuren rapporteren hun toernooi via de verschillende beschikbare rapportageprogramma’s. Hiervoor wordt (meestal) het softwareprogramma SWAR gebruikt.
• Het nationale ratingbureau verzamelt alle ingediende rapporten en presenteert ze (met behulp van CalcElo) in een ratingverificatielijst. Hier kunnen alle toernooileiders en spelers controleren of alle partijen zijn verwerkt.
• Elke 3 maanden wordt er een bijgewerkte ratinglijst beschikbaar gemaakt op basis van deze spellen. Ook hier wordt CalcELO gebruikt.

Het FIDE-ratingsysteem is hier beschikbaar. De eerste officiële FIDE-ratinglijsten in het begin van de jaren 1970 bevatten alleen spelers met een rating boven 2200. Deze beperking bleef twintig jaar van kracht, terwijl de ratinglijst twintig keer zo groot werd, van 600 spelers begin jaren zeventig tot 12 000 spelers begin jaren negentig.

Met de verlaging van de minimumrating naar 2000 Elo in januari 1993 begon de FIDE aan een nieuwe fase van twintig jaar waarin steeds lager gerangschikte spelers op de ratinglijsten werden toegelaten.

Het minimum werd weer verlaagd naar 1800 Elo in oktober 2001 en daarna stapsgewijs naar 1600, 1400, 1200, 1000, totdat het huidige minimum van 1400 Elo werd vastgesteld in maart 2024 na een eenmalige aanpassing van de rating.

Naarmate het FIDE-systeem meer mainstream wordt, hebben de meeste actieve spelers inmiddels een actieve FIDE-ID:

• 31 142 spelerrecords in ^{players_202401*}, waarvan 11 117 een FIDE ID hebben(35%)
• 6 096 actieve (vorig jaar een officiële Partij gespeeld) spelersrecords, waarvan 4 305 een FIDE ID hebben(70%)

In players_202401 hebben 17 410 spelers een ELO toegewezen gekregen, waarvan 1 995 spelers de minimale rating van 1 150 hebben (11,4%). Als je alleen actieve spelers selecteert, daalt deze verhouding naar 4%.

*players_period is de officiële database van de KBSB met alle spelersrecords voor de gegeven periode.

ELO verdelingsverschillen

De onderstaande grafieken tonen de ratingverdeling op basis van de nationale ratinglijst 2024-01 en de FIDE-ratinglijst 2023-12. Merk op dat voor het nationale ratingsysteem spelers met een minimale rating van 1 150 zijn uitgesloten.

De grafieken hieronder zijn gemaakt vóór de eenmalige ratingaanpassing van de FIDE op¹ maart 2024 en de daaropvolgende nationale ELO-ratingwijzigingen^{op 1} april 2024. Gezien de effecten van voorbijgaande aard, zullen we de grafieken over een paar maanden bijwerken.

6 116 spelers hebben zowel een nationale ELO als een FIDE ELO. Als we hun ratings vergelijken, komen we tot de onderstaande grafiek.

We kunnen de ELO-verschillen ook in kaart brengen op de nationale ELO-categorieën. We zien dat onze nationale ELO’s in het bereik [1150, 1550] meestal lager zijn dan de FIDE ELO. Dit kan worden verklaard door het feit dat FIDE een hogere K-factor heeft (40 vs 32) voor nieuwe spelers ( 30 partijen), waardoor ze sneller de vooruitgang van spelers bijhouden. Onze nationale ELO’s in het bereik [1600, 2300] liggen meestal iets boven de FIDE ELO. De gemiddelde verschillen liggen allemaal binnen een acceptabel bereik van [-35, +20].

ELO berekeningsverschillen

Hier volgt een korte samenvatting van de belangrijkste verschillen tussen het nationale ratingsysteem en het FIDE-ratingsysteem.

• Berekeningsdetails voor het nationale ELO-systeem vind je in de toernooireglementen
• Berekeningsdetails voor het FIDE ELO-systeem zijn te vinden in het FIDE-ratingreglement

	Nationaal beoordelingssysteem	FIDE-classificatiesysteem
Geografisch	België	Wereld
Poolgrootte *Actief: afgelopen 12 maanden toernooi gespeeld	~ 6 000 actief ~31 000 totaal	~ 172 000 actief ~ 436 000 totaal
Types rating	Standaard	Standaard, Rapid, Blitz
Minimale waardering	1400	1400
Update frequentie	3 maanden	1 maand
# partijen 1st rating*	5	5
Max. ELO delta	400	400
K-factor	zie paragraaf hieronder	zie paragraaf hieronder
Kosten	Inbegrepen in KBSB lidmaatschap	€ 1 per speler, per toernooi
Proces	Geïntegreerd in SWAR, indienen na toernooi	Van tevoren aankondigen, Vaste sjablonen, Strikte deadlines

K-factor verschillen

De K-factor beïnvloedt hoe snel de rating van een speler verandert als reactie op hun prestaties in wedstrijden. Een hogere K-factor betekent dat ratings sneller veranderen, omdat recente prestaties sterker worden weerspiegeld. Omgekeerd resulteert een lagere K-factor in stabielere ratings, met minder invloed van individuele spelresultaten.

Invloed van FIDE ELO op nationaal ELO-systeem

De database van Belgische schakers houdt informatie over spelers bij, zoals het nationale ID-nummer, het FIDE ID-nummer en de nationale rating. Door middel van de FIDE database wordt ook de FIDE ID van de speler gekoppeld aan zijn FIDE rating.

Terwijl het nationale ratingsysteem en het FIDE-ratingsysteem hun eigen administratie en berekening hebben, heeft het FIDE-ratingsysteem wel invloed op het nationale ratingsysteem via verschillende berekeningen:

• Buitenlandse spelers (behalve ^{grensspelers*} ) met een actieve aansluiting bij de Belgische Schaakbond, hebben hun nationale rating gesynchroniseerd met hun FIDE-rating. Dit betekent dat we bij elke publicatie van de nationale rating hun huidige FIDE-rating nemen en deze gebruiken als hun officiële nationale rating in België.

Het idee achter deze regel is dat buitenlandse spelers het grootste deel van hun wedstrijden buiten België spelen en dat daarom hun FIDE-rating representatiever is.

• Resultaten van Belgische spelers in toernooien in het buitenland worden via maandelijkse FIDE-rapporten verzameld en meegenomen in de berekening van de nationale rating. Partijen waarin ze tegen buitenlandse spelers spelen, zullen de FIDE-rating van die spelers gebruiken in onze nationale ratingberekening.

^*Grensspelers zijn buitenlandse spelers die de status van ‘grensspeler’ hebben aangevraagd, wat betekent dat ze verklaren dat ze het grootste deel van hun schaakpartijen in België spelen. Vandaar dat we hun ELO-rating bijhouden in ons eigen systeem en niet synchroniseren met de FIDE ELO.

Dit betekent dat elke verandering in het globale ratingniveau van de FIDE (op de langere termijn) ook gevolgen heeft voor het nationale ratingsysteem.

Vergelijking ELO-systeem per land

Wat doen onze buurlanden? Gebruiken zij ook hun eigen nationale beoordelingssysteem? Zo ja, waarom?

In de tabel hieronder staan de meest naburige Europese landen, samen met het classificatiesysteem en de toernooimanager die ze gebruiken.

Nederland

De Nederlandse Schaakbond gebruikt een cloudoplossing voor hun nationale ratingsysteem. Organisatoren van toernooien moeten online inloggen en hun toernooi van tevoren aankondigen. Daarna kunnen toernooiverslagen worden geüpload.

Het nationale ratingsysteem verwerkt ook wedstrijden die door NL spelers in het buitenland zijn gespeeld, door gebruik te maken van het FIDE-rapportbestand. Dit is hetzelfde als de huidige werkwijze van ons eigen nationale ratingsysteem.

Een algemene deflatie van de ratings is zichtbaar in hun ratingsysteem. Dit wordt gecompenseerd door een ‘bonus’ te geven aan jeugdspelers. Een klein verschil in ratings tussen NL ratings en FIDE ratings is zichtbaar. Vroeger waren de NL ratings +/- 30 punten lager, tegenwoordig zijn ze +/- 20 punten hoger dan de FIDE.

Momenteel zijn er twee beoordelingssystemen in gebruik: senioren en junioren. Motivatie voor senioren was voor

• het ontbreken van een toegankelijke FIDE-rating (wat niet langer het geval is).
• de kosten van de FIDE-verwerking

Junioren hebben momenteel geen FIDE-alternatief. De jeugdratings kunnen erg laag zijn (~ 100 ELO) en de ratings zijn nogal dynamisch om rekening te houden met de vooruitgang die jonge spelers meestal in hun eerste jaar(en) boeken. De KNSB onderzoekt de mogelijkheid om het jeugdratingsysteem te vervangen door de FIDE Rapid ratings. De verhoging van de ondergrens maakt hen terughoudend om door te gaan met deze gedachte.

Duitsland

De Duitse Schaakbond bekijkt momenteel hoe om te gaan met de wijziging van de FIDE-rating met betrekking tot hun eigen DWZ-ratingsysteem. Met de verandering zullen ze niet langer de FIDE ELO kunnen gebruiken als de speler geen DWZ-rating heeft (omdat ze niet langer vergelijkbaar zijn). De FIDE-rating is op dit moment in het algemeen al ‘hoger’ dan de DWZ-rating. Ook hier zijn er verwachtingen dat mensen het gebruik van het lokale DWZ-ratingsysteem in twijfel gaan trekken. Er zijn plannen om het DWZ-systeem te ‘upgraden’, zodat het meer overeenkomt met het FIDE ELO-niveau, en dit samen met de ontwikkeling van een nieuwe software-implementatie.

Belangrijkste argumenten in Duitsland om een lokaal ratingsysteem te behouden:

1. ondergrens van eerste rating. Het probleem is dat veel nieuwe spelers de cirkel niet kunnen doorbreken door altijd tegen andere spelers zonder rating te spelen. Daardoor verzamelen ze geen partijen om een eerste rating te krijgen.
2. FIDE-vergoedingen
3. rigide vereisten voor toernooien (tijdschema, koppelsysteem, scheidsrechters)
4. betere ‘speciale’ regels voor bijvoorbeeld ratingversnelling voor jonge spelers

Frankrijk

De FFE is al jaren afgestapt van haar eigen nationale ratingsysteem en gebruikt nu alleen nog maar het FIDE-ratingsysteem.

Spanje

De Spaanse Schaakbond heeft samen met de FIDE hun nationale ratingsysteem vanaf¹ januari 2024 omgezet naar het FIDE-ratingsysteem. In Spanje gebruiken verschillende regio’s nog steeds hun eigen, lokale ratingsystemen die als aparte systemen blijven bestaan.

De belangrijkste motivatie om het nationale ratingsysteem om te zetten naar FIDE-rating was het dubbele werk voor de rapportage. Slechts 2% van de Spaanse spelers had geen FIDE-ID. De meeste toernooien werden twee keer gerapporteerd: voor de nationale rating en voor de FIDE-rating. Dit was een verspilling van tijd en middelen voor hen.

Contact vragen

Heb je vragen of opmerkingen? Neem dan contact op met onze nationale rating officer:

Steven Bellens
steven.bellens@frbe-kbsb-ksb.be